Amerika’nın tutukladığı şiirler

[SEYDUNA]

İkiz Kuleler’in yıkıldığı 11 Eylül saldırısının ardından Amerikan hükümetinin başlattığı insan avı sırasında tutuklanıp Guantanamo Kampı’na gönderilen mahkûmların yazdığı şiirler, Guantanamo’dan Şiirler başlığı altında bir kitapta toplandı

Kendi topraklarında izole edilmiş bir hayat yaşayan Amerika’nın başka ülkelere saldırmak için kurduğu savunma bakanlığı bir şeyi gözden kaçırınca 11 Eylül günü uçaklar patladı. Terör zaten paranoyaklaşmış olan Amerikan toplumunun ilk defa karşısına çıkıyordu ve Amerikan hükümeti terör saldırısının ardından canı yanan bir hayvan gibi sağa sola saldırırken bir insan avı başlattı ilkin. Esmer olmak suçtu, Arap olmak affedilmeyen bir hata, hele esmer ve Arap olmak insanlıktan dışlanmak anlamına geliyordu. Amerika sınırları dahilinde yaşayan Araplar, kimliklerine, ülkelerine ve yaşamlarına bakılmaksızın toplandılar. Amerika’ya öğrencilik hayalleriyle giden Muhammed el-Garani şöyle anlatıyordu Hayatımın İlk Şiiri başlığını koyduğu şirinde okuma hayallerinin yıkılışını. “Okumaya gelmiştim memleketlerine, / Kötülükle tanıştım. / Silahlarını doğrulttular çepeçevre sardılar camiyi, / Sanki savaş alanındaydılar. / ‘Usul usul çıkın,’ dediler bize, / ‘Ve tek kelime çıkmasın ağzınızdan.’ / Bir kamyonun içine tıktılar bizi, / Adaletsizliğin zincirleriyle bağladılar.”
Muhammed el-Garani’nin de aralarında olduğu bir cami dolusu Müslüman’ın konduğu kamyon Guantanamo Kampı’na doğru yola çıkıyordu. Nazi Almanyası’nın girişindeki tabelada “Çalışmak Özgürleştirir” sloganı ile dünyaya tanıttığı kamplara doğru gidiyordu kamyon. 2002 yılından İkinci Dünya Savaşı günlerine...
Tamamı Arap ve Müslüman olan bu insanlar 2002 yılında bir askerî hapishane olarak kullanılmaya başlayan Guantanamo Kampı’na getirildiler. Hiçbir şeyle suçlanmadan sadece Arap oldukları ve El Kaide mensubu olabileceklerinden şüphelenildiği için ilk önce tüm dünyadan yalıtıldılar. Sonra dövüldüler, işkence gördüler, tacize uğradılar, sonu gelmez sorgularda uyumaları engellendi, insanlık onurları ayaklar altına alındı. Küba’nın Kuzeybatısı’nda yer alan bu tecrit bölgesinde Amerikan hükümetinin neler yapabileceğinin küçük bir örneği gösterildi tüm dünyaya...
Muhammed el-Garani tutuklanan 775 kişiden sadece biri ve küçük yaşta girdiği kampta yaşıyor hâlâ, ama biz onu tanıyoruz çünkü zorlukla da olsa şiirlerini dışarıya çıkarmaya başardı. Çoğu tutuklu olan 17 şairin yazdığı 22 şiir Guantanamo’dan Şiirler başlığı altında toplandı. Marc Falkoff tarafından hazırlanan kitap Gündüz Vassaf Türkçesi ile Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık etiketiyle yayımlandı.
Kitaptaki şiirler insanların tehdide, küçük düşürülmeye, aşağılanmaya ve işkence görmeye karşı gösterdiği direnişin bir parçası olarak düşünülebilir. Mahkûmiyetlerinin ilk yıllarında kâğıt kalemleri olmayan ama yaşadıklarını kimse okumayacak olsa bile bir yere kaydetmek isteyen bu insanlar hâlâ o kafeslerde sürdürüyorlar hayatlarını. Onları kurtarmak için dışarıda mücadele eden bir sürü insan var elbette, hatta kampın kapatılması için de büyük bir çaba gösteriliyor... İşte o çabaya bir katkı da bu şiirler sağlıyor...
Kitaptaki şiirlerin tamamı Arapça yazılsa da hapishaneden dışarı aynı dilde çıkamamışlar. Yetkililer şiirlerin dışarıya çıkmasını engelleyemedikleri için Arapça yazılmış şiirlerde belirli şifreler olacağı gerekçecisiyle sadece İngilizce çevirilerinin dışarıya çıkmasına izin vermişler. Denetim altında çeviri yapanların sözlük bulundurmaları da yasak olduğundan ifadelerde anlaşmazlık olabilir diye uyarıyor okuru Gündüz Vassaf. İngilizce’ye çevrilen şiirler yeniden başka bir dile kazandırıldığında elbette ki kendi değerinin biraz altına iniyor, ama zaten bu şiirlerin hiçbirinde kimsenin şiirsel estetik aramak gibi bir kaygı taşıyacağını sanmıyorum. Çünkü bunların hiçbiri şiir olmak için yazılmıyor, insanların sadece yaşadıklarını anlatmak için seçtikleri bir yol, çok önemli bir yöntem. Şiirlerin orijinalleri, hatta kitapta olmayan bir sürü şiir de mahkeme kararı ile Washington’daki bir depoda tutuklu olarak duruyor. Guanatanamo’daki insanların haksız yere tutuklanmaları gibi şiirler de tutuklu...

[jana jiyan]

seyduna kitabın ismi ne gidip bir alayım.

[SEYDUNA]

Guantanamo’dan Şiirler eğper yanlış değilsem isim bu heval ama sen yinede okuma boşver derim ben söylenenlere göre çevirisi yapılırken o kadar fazla üzerinde durulmamış iyi değil ama yinede sen bilirsin

[sinan]

sen yazıyı tam olarak okumadın herhalde,o şiirleri okuyacak olan kişiler estetik zevkamacıyla değil insani duyarlılık için okuyacaklardır sanırım.....

[SEYDUNA]

ben anlayacağımı anladım arkadaşım ben dostum jana jiyana şiirler çok el değiştirmiş ondan okuma orjinal değil demek istedim