Kürt Alevilerinin, Türkmen Alevilerinden farkları.

[reis]

1 - Kürt Alevilerinin Ana Dili Anadoluda ezici olarak Kırmanca olarak ta bilinen Kurmanc Lehçesidir..Sivas İmranlı/Zara/Kangal/Hafik Çevresi, Maraş Göksun/Elbistan/Pazarcık ve çevre İlçeler, Güney Tunceli Mazgirt/Pertek/Hozat, Elazığ'ın İlçeleri, Gümüşhane Kelkit/Şiran, Adıyaman, Kuzey Malatya, Çorum Kürt Alevi Köyleri, Batı Erzincan İliç/Refahiye/Kemah/Kemaliye, Kayseri Sarız/Develi Kürt Alevilerinin dili ezici olarak Kurmanca Lehçesidir.. Kırmançki/Dimilice Lehçesi ise Kuzey Tunceli Mameki/Nazmiye/Pülümür/Ovacık, Doğu Erzincan Çayırlı/Üzümlü/Tercan, Bingöl, Varto, Hınıs/Çat, Bayburt Yöresinde yaygındır Aleviler arasında.. Zaranın Beypınar Dağları Yöresinde de konuşulur...

Türkmen Alevilerinin Ana Dili ise Türkçedir.Karadeniz Alevileri Karadeniz Şivesi, İç Anadolu Türkmen Alevileri ise İç Anadolu Şivesi ile konuşurlar..
Örneğin Karadenizde ¤¤ Celeyrum, Cideyrum ¤¤ İç Anadoluda ise ¤¤ Neydisiğiz, Gidiyiz ¤¤

Şeklindedir...




2 - Kürt Alevileri genellikle Baba Mansur / Kureyşan / Ağucen / Üryaz Hızır / Sarı Saltuk / Dervişcemal / Ali Abbas / Sinemli gibi Ocaklara bağlıdır..

Türkmen Alevileri ise genellikle Hubyar Ocağı / Sarı İsmail / Şah Kalender / Hüseyin Abdal Ocağıdır.. Bunlar ilk aklımıza gelen Ocak İsimleridir..



3 - Kürt Alevileri Doğu Anadoluda yaşarlar.Memleketleri Doğu Anadoludur ve neredeyse hepsi Munzur Topraklarından Anadoluya dağılmışlardır.. Sivas, Tunceli ( Dersim/Koçgiri ) Elazığ, Maraş, Malatya, Adıyaman, Muş, Kayseri, Kars, Erzincan, Gümüşhane gibi İller Memleketleridir genelde..

Türkmen Alevilerin ise en sık olduğu Bölgeler Tokat, Çorum, Balıkesir, Amasya, Yozgat, Malatya, Eskişehir, Ege Yöresi Yöresidir.



4 - Kürt Alevileri eskiden Gağant / Gaxan Yılbaşı Bayramı Kutlarlardı.Her ne kadar Asimile edilsek te, bu Bayram Kürt Alevilerinin Kutsal ve özel Bayramlarından biridir.. Gağantta Oruç ve dilekler tutulurdu.. Köylerde şenlikler yapılır ve Bavkolar pişirilirdi.. Bu Ermenilerde de vardır..

Bu Bayram Türkmen Alevilerinde kesinlikle yoktur..



5 - Kürt Alevilerinde Güneş Kutsaldı.. Köylerde Sabahları Güneşin ilk ışıkları ile birlikte Güneşe karşı ¤¤ Ya Tija Sodıri / Ya Tavê/Roja Sıbe / Ya Meleka Serı Sıbey Azizi ¤¤ Şeklinde Dualar edilir.. Güneşe Niyaz edilir ya da Eller açılarak Kürtçe Dualar edilirdi.. Bu Gelenek eski Zerdüşt ve hemen sonrasındaki Mezopotamya Ezidi geleneğinden gelmektedir...

Türkmen Alevilerinde bu uygulama yoktur..



6 - Kürt Alevilerinde Melekler Kültü vardır.Ama bu Melekler, İslam Dinindeki Melekler değildir.Kürt Alevileri Yeri ve Göğü koruyan Meleklere inanır ve ona Dualar ederlerdi.Örnek olarak ¤¤ Ya Melekê Erd û Asîmanê / Ya Yerin ve Göğün Meleği ¤¤ demektir bu.Bu İnanç eski Mezopotamya Dini Ezidilikte de vardır.İrandaki Yarsanistlerde de vardır.

Türkmen Alevilerinde bu Kült yoktur..


7 - Kürt Alevilerinde Perşembeye akşamları ve sabahları Evlerde Mum yakılır.Mum yakılırken Kürtçe Dualar edilir ve Mum bir köşede bırakılarak Evin Nurla dolacağına inanılır.Mumun kendi kendine sönmesi gerekmektedir..Bu İnanç Zerdüşt İrani geleneklerden gelmektedir..

Türkmen Alevilerinde bu yoktur..