Dostoyevski

[Siyabend]

Nefret ettiği, ayyaş, kaba ve cimri bir doktorun oğlu olan Dostoyevski, Moskova'da doğmuş ve ömür boyu gerek vücutça, gerek ruhça ıstırap çekmişti. Sık sık, şiddetli sinir nö­betleri geçirir, vicdanı onu rahat bı­rakmaz (kendini, işlediğini sandığı ci­nayetlerden sorumlu tutarak), Hıristiyan inancının sorunlarıyla tasalanır ve sorardı: Tanrı var mı?

Aşırı duyarlıkta, gururlu ve öfkeli, yapayalnız, yoksulluk içinde yaşadı, îlk romanı olan İnsancıklar'ın ka­zandığı başarıya rağmen, borçtan kur­tulamadı. Düş kırıklığına uğramış, buruklaşmış olarak genç, ilerici ay­dınlarla ilişki kurdu. Çarlık polisin­ce tutuklandı, ölüme mahkûm edil­di, ama son dakikada bağışlanarak Sibirya'ya kürek cezasına gönderil­di (1849-1854). Dönüşünde, hep has­taydı; üstelik karısının ve kardeşi­nin ölümüyle de çok sarsılmıştı. Alacaklılarından kaçmak için yurt dı­şına gitti. Gece gündüz çalışarak, en büyük başeserlerini işte o zaman yaz­dı. Rusya'ya dönüşünde nihayet başa­rıya ulaşmıştı.

Romanları, hayatının yansımasıdır: iyilikle kötülük arasında kalmış is­yancı kahramanları, gerçeği ve zihin huzurunu ararlar. Dostoyevski yoz­laşmış bir toplumda çılgınlık ile ki­nin, saflığa ve aşka kafa tuttuğu bir evren yaratmıştır.

Bazı Eserleri

Budala, Delikanlı, Ebedi Koca, Ecinniler, Karamazov Kardeşler, Kumarbaz, Ölüler Evinden Anılar, Suç ve Ceza.